معرفی کتاب :کاخ هایی برای مردم / زیر ساخت های اجتماعی، مبارزه با نابرابری و قطبی شدن و افول حیات مدنی
Palaces for People: How Social Infrastructure Can Help Fight Inequality, Polarization< and the Decision for Civic Life (2018)
تالیف اریک کلیننبرگ / ترجمه دکتر حسین ایمانی جاجرمی / انتشارات شیرازه
کتاب «کاخ‌هایی برای مردم» نام کتابی است که در سال ۲۰۱۸ توسط اریک کلینبرگ ( Eric Klinenberg) استاد جامعه‌شناسی و مدیر مؤسسه دانش عمومی در دانشگاه نیویورک نوشته شده است. او در این کتاب به اهمیت زیرساخت‌های اجتماعی که می‌توانند به نابرابری، تضاد و افول زندگی مدنی کمک کند، اشاره دارد. باعتقاد وی دو عنصر مهم مکان- فضا و سازمانهای مدنی تشکیل دهنده زیرساخت اجتماعی اند که بطور معمول برای “خیرعمومی” ساخته می شوند. بدین جهت آنها می توانند توسط بخش عمومی یا بخش خصوصی احداث شوند. وی به روشنی به نقش زیرساخت اجتماعی از جمله محیط هایی همچون کتابخانه عمومی، مدرسه، زمین بازی و غذاخوری کوچک کنار خیابان …. به عنوان ” کاخ هایی برای مردم” که نقش به سزایی در افزایش تعاملات اجتماعی و تعاملات محلی چهره به چهره دارد و همچمنین تاثیر زیادی در جلوگیری از قطبی شدن جامعه دارد، تاکید دارد.
واژه زیرساخت بکار رفته در این کتاب نه در معنای مصطلح فنی و مهندسی رایج آن، بلکه در معنای انسانی و اجتماعی اش مورد توجه مولف قرار گرفته است. زیرساخت های اجتماعی به اعتقاد کلیننبرگ همان «سرمایه های اجتماعی» اند که عموما برای سنجش روابط افراد و شبکه های شخصی به کار می رود- نیست، بلکه شرایط فیزیکی است که چگونگی توسعه سرمایه اجتماعی را تعیین می کند. زیرساخت اجتماعی به اعتقاد وی به هنگام قوت، مشوق ارتباط، حمایت متقابل و همکاری میان دوستان و همسایه هاست و به هنگام ضعف، مانع فعالیت اجتماعی است و خانواده ها و افراد را به حال خود رها می کند. از مهمترین زیرساخت های اجتماعی که در این کتاب به آنها اشاره شده است شامل کتابخانه های عمومی، مدارس، زمین های بازی، پارک ها.. می باشند که در کاهش نابرابری های اجتماعی و تقویت انسجام اجتماعی بین مردم به خصوص در محلات بسیار موثر است. سازه های زیر بنایی به اعتقاد وی، پایه های زندگی اجتماعی جوامع بر آنها استوار است و از ویژگی های مهم زیرساخت های اجتماعی در دسترس بودن ، قابل استطاعت برای همه و کارایی آن می باشد که موجب شهریت بخشی به فضاهای کالبدی برای ساکنان شهر می شود.
اریک کلاننبرگ در این کتاب به روشنی با مروری بر انواع زیرساخت های اجتماعی آنها را از منظر نوع پیوند و گستردگی و استحکام تعاملات اجتماعی که می توانند میان گروه های مختلف اجتماعی برقرار کنند، دسته بندی و با تعامل بیشتر بر تجارب مشخص بر توانمندی های نهفته در فضاهای شهری را در ایفای چنین نقشی بحق می گذارد و به روشنی به دیدگاههایی اشاره می کند که چنانچه مورد توجه مدیریت شهری یا سیاست کذاری های شهری قرار گیرد با صرف هزینه های نازل می تواند به ایجاد فضاهای متعدد با کارکرد زیر ساخت شهری منجر شود. او فضای عمومی کتابخانه را به عنوان مثال با فضای عمومی تجاری نظیر استارباکس یا مک دونالد مقایسه می کند. اگرچه هردو را بخش ارزشمند زیرساخت اجتماعی می داند و به تغبیر الدنبرگ مکانهای سوم همچون کافه ها، بارها، رستورانها را که به تجدید حیات شهرها و حومه ها کمک می کنند با ارزش می شمارد، اما می افزاید که همه کس از پس هزینه مراجعه زیاد به این مکانها بر نمی اید. بدین جهت مقامات عمومی و رهبران مدنی را از اینکه در تشخیص اهمیت و ارزش زیر ساخت هایی همچون کتابخانه غافلند مورد سرزنش قرار می دهد که چرا با وجود ارزش بالای این فضاها در تحکیم روابط و اجتماعات محلی آنها توجه کافی به توسعه و نگهداری این فضاهای باارزش نمی کنند.
جادارد از انتشارات شیرازه و از دکتر ایمانی جاجرمی دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران که با ترجمه روان و شیوای خود این کتاب ۲۶۶ صفحه ای را که در قالب شش فصل و یک نتیجه گیری را در اختیار علاقه مندان قرار داده اند، تشکر و قدردانی کرد. مطالعه این کتاب را به همه برنامه ریزان، مدیران شهری و شهرسازان توصیه می کنم.
