چگونه یک پیاده راه امن طراحی کنیم؟

موضوع پیاده روی و پیاده راه ها به عنوان موضوعی جدی در دستور کار برنامه ریزان و طراحان شهری در شهرسازی نوین قرار گرفته است.
در سال های اخیر طرح های مختلفی در شهرسازی جدید برای طراحی پیاده راه ها ارائه شده که در همگی آنها تلاش بر این بوده که زیرساخت های لازم را جهت تقویت پیاده راه ها و مسیرهای دوچرخه به کار بگیرد تا شهروندان به پیاده روی و استفاده از دوچرخه تشویق شوند و آلودگی، ازدحام و ترافیک مسیرها کمتر شود.

در ادامه می خواهیم به چند مورد از نیازها و ضوابط مشترک که همه پیاده راه ها لازم است برای افزایش کیفیت محیط شهری داشته باشند اشاره کنیم:

?1- ایمنی و امنیت

ابتدایی ترین عامل مهم در تردد عابر پیاده ایمنی و امنیت اوست که باید تامین شود. عابرین پیاده هنگام عبور از پیاده راه باید از هر گونه مانع و مزاحمت های خیابانی در امان باشند. کودکان قادر به درک کامل تابلوهای هشدار دهنده و مسئولیت های خود نیستند بنابراین خطر برای آن ها بیشتر احساس می گردد.
از موارد دیگر ایمنی عابرین می توان به روشنایی و نورپردازی آن ها در شب نگاه کرد. زیرا روشنایی ایمنی و امنیت و راحتی را برای تردد در شب تامین می کند.
در هر صورت هدف از ایمن کردن پیاده راه ها کاهش تلفات و تصادفات در این مسیر ها می باشد که راه دستیابی به آن جداسازی فضایی و جداسازی زمانی است.
جداسازی زمانی: تابلوهای ایست و چراغ های راهنمایی نمونه هایی از جداسازی زمانی پیاده ور سواره هستند تنظیم چراغ های راهنمایی و تابلوهای ایست در تقاطع ها و خیابان ها باعث سهولت عبور عابرین پیاده می شود. نوع دیگر جداسازی زمانی بستن خیابان در زمان اوج ترافیک می باشد مثلا در نیویورک در ناحیه مربوط به امور مالی در طی ساعات ناهار خیابان ها بسته می شوند تا حرکت عابر پیاده آسان گردد.

?جداسازی افقی یا عمودی:

این نوع جداسازی که رفاه بیشتری برای عابران پیاده دارد به این شکل است که در مراکز شهرها یا مراکز خرید یک خیابان پیاده ایجاد می گردد تا تردد عابرین راحت تر شود. جداسازی عمودی نیز احداث زیرگذرها و یا روگذرها برای سهولت جابه جایی عابران است. همه این اقدامات در جهت اطمینان خاطر عابر پیاده انجام می گیرد. اطمینان خاطر عابر پیاده امروزه به یک هدف مهم طراحی منظر و خیابان تبدیل شده است. شکل بندی خیابان ها باید به گونه ای باشد که دید باز و بدون مانعی برای عابر و پلیس تامین کند که استقرار چراغ ها در ارتفاع زیاد و پر هیز از شکل بندی ساختمان ها به این هدف کمک می کند.

?2- به هم پیوستگی پیاده راه ها

یکی از موضوعات تاکید شده در پیاده راه ها انسجام شبکه پیاده راه می باشد. بنابراین به هم پیوستگی و انسجام مسیر های پیاده در همه جا از جمله پارک ها، مراکز تجاری، مدارس، خیابان ها و … باید در نظر گرفته شود. تجربه نشان می دهد که بلوک های بزرگ با خیابان های پهن مکان مناسبی برای عابرین نمی باشد و آن ها را دلسرد می کند در حالیکه بلوک های کوچک با خیابان های باریک برای جابه جایی پیاده مناسبت هستند.

?3- دسترسی

فراهم کردن دسترسی برای عابرین پیاده از مهمترین موارد در سهولت پیادگان می باشد. اصولا دسترسی ها باید از خوانایی لازم برخوردار باشند و حرکت مردم از مبدا به مقصد را همراه با ایمنی کامل تضمین نماید. ابعاد دسترسی پیاده به ساختار فضایی محله و شهر ارتباط مستقیم دارد و نیاز است که برای سهولت دسترسی طراحی و برنامه ریزی فضایی انجام شود. انجام سهولت در دسترسی با احداث پل های زیر گذر یا روگذر با هزینه های زیاد و امکانات بیشتری همراه است.
در حال حاضر در کشورهای اروپایی و آمریکایی کمتر از پل های عابر پیاده استفاده می کنند و بیشتر به سمت آرام سازی نواحی با کاهش سرعت ماشین ها پیش می روند.

در مطالب بعدی به موارد دیگر در زمینه پیاده راه ها و ضوابط طراحی پیاده راه خواهیم پرداخت.

منبع: برگرفته از کتاب شهرهای پیاده مدار، نوشته مهدی معینی