شهرها همچون انسان که دارای چهار علائم حیاتی نبض، تنفس، فشارخون و درجه حرارت مناسب می باشند، دارای علایم حیاتی می باشند که نیاز است توسط مدیریت شهری و شهروندان آن به طور مستمرکنترل شود. بدین جهت امروزه می توان از دانش محلی برای سنجش سرزندگی یک جامعه و حمایت از اقدامات مدیریت شهری در جهت بهبود کیفیت زندگی جمعی استفاده کرد. داده های محلی جمع آوری شده از طریق برنامه برای حمایت از راه حل های مبتنی بر شواهد محلی برای بهبود کیفیت زندگی در سطح جامعه نیز استفاده می شود. نشانه های حیاتی شهرها با هدف الهام بخشیدن به مشارکت مدنی ، ایجاد تمرکز برای بحث عمومی و کمک به طیف وسیعی از بازیگران برای انجام اقدامات و منابع مستقیم در جایی که بیشترین آسیب را خواهند داشت مورد استفاده قرار می گیرند.
علائم یا نشانه های حیاتی شهرها نیز داده های جمع آوری شده از منابع مختلف معتبر هستند که “نبض” شهر یا محله های آن را به عهده می گیرند. این نشانه ها(معیارها) مبتنی بر جامعه، تصویری از کیفیت زندگی و سلامت کلی هر شهر یا محله های آن است. علائم حیاتی به اعضای جامعه، تصمیم گیرندگان و سرمایه گذاران کمک می کند تا پیشرفت شهرها را در جهت نتایج مثبت و معنادار در سطح جامعه اندازه گیری کنند و نیازها را به روشهای خاص و قابل اجرا بسنجند.
برای مثال بسیاری از شهرهای بزگ جهان از جمله اغلب شهرهای کانادا، گزارش پایش عملکرد خود را بر اساس چشم انداز و معیارهای تعیین شده بر روی حیاتی ترین مسایل شهر به طور رسمی و به طور دوره ای یا سالانه از طریق نهادهای مدنی غیر دولتی اطلاع رسانی می کنند. علایم حیاتی گسترده ترین برنامه داده کانادا مبتنی بر جامعه است. بیش از ۶۵ بنیاد جامعه ملی و ۴۱ بنیاد جامعه بین المللی با هدایت نهادهای مستقل غیر دولتی جامعه کانادا، گزارش های مربوط به علائم حیاتی شهر را تهیه می کنند. علائم حیاتی یک تصویر کلی از موفقیت ها، فرصت ها و چالش های مناطق شهری را از دیدگاه جامعه بر اساس واقعیت ارائه می دهد. این داده ها را می توان برای توسعه موثر جامعه و برنامه ریزی اجتماعی استفاده کرد. بنابراین گزارش علائم حیاتی نمای کلی از کیفیت زندگی در جوامع محلی را ارائه می دهد و به عنوان ابزاری برای بهبود درک موفقیت ها و مباحث مهم در جوامع برای تغییر و مشوق موثری برای تصمیم گیری است. جمع آوری داده های عمیق و نظر سنجی از ادراک شهروندان کمک می کند تا مدیریت شهری عمیقاً وارد جوامع محلی و اولویت های این مناطق شود. علائم حیاتی اطلاعات واقعی و مرتبط را ارائه می دهد تا با اطلاعات جمع آوری شده بتوان به بهترین نحو هم نیازهای امروز را برطرف کرده و هم برای فردا آماده شد. بدون شک اطلاعاتی که از سوی نهادهای مردم نهاد و مستقل منتشر می شود از اعتبار بیشتری برخوردار است، چرا که هم بی طرف بوده و هم منافع مردم را بیشتر مدنظر قرار می دهد و امار و اطلاعات آن کمتر دست کاری می شود. یکی از این سازمانهای مردم نهاد که قبلا در سایتم نیز معرفی کردم دیدهبان حیاتی تورنتو[۱] به عنوان یک سازمان مردم نهاد که از سال ۱۹۸۱ در کلانشهر تورنتو کانادا با شعار «اجازه بدهید همه باهم کار کنیم تا شهری بسازیم که برای همگان کار کند» تاسیس شده است. این نهاد بر روی کیفیت زندگی شهروندان تورنتو از جنبه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، حمل و نقل، ایمنی و امنیت و مسایل زیست محیطی شهر تورنتو متمرکز است. این نهاد مطالعات و مشاهدات خود را برای آگاهی همگان و همچنین کسانی که قصد اقامت، کار یا سرمایه گذاری در این شهر را دارند را به طور مرتب منتشر و در اختیار همگان قرار می دهد. انتشار این گزارش در شهرهایی که به دنبال برندسازی و رقابت با سایر شهرهای دنیا برای جذب سرمایه و گردشگر هستند، بسیار حایز اهمیت است.
آخرین گزارش سال ۲۰۱۹- ۲۰۲۰ منتشر شده این نهاد در قالب «دردهای فزاینده در میان دستاوردهای محدود» ، وضعیت شهر را در قالب علائم حیاتی تورنتو[۲]در ۱۰ محور ۱-درآمد و ثروت، مسکن، ۲-اشتغال، ۳-هنر، فرهنگ و تفریح، ۴-محیط زیست، ۵-حمل و نقل(جابجایی)، ۶-تعامل و تعلق مدنی ، ۷-محیط زیست، ۸-سلامت و تندرستی، ۹-یادگیری و ۱۰-ایمنی از آمار جمع آوری شده توسط نهادی مستقل که بر اساس مطالعات و بازدیدهای میدانی جمع آوری شده است را نشان می دهد. این گزارش ۱۴۴ صفحه ای به عنوان یک تصویر کلی از روندها و مسائل موثر بر کیفیت زندگی در شهر عمل می کند. گزارش علائم حیاتی تورنتو یک تصویر سریع از موضوعات مهم برای ساکنان و روند نیازها و خدمات در اختیار عموم مردم به خصوص مدیریت شهری قرار می دهد تا آنها بتوانند برنامه های آگاهانه تری برای آینده شهر تهیه کنند.
در مقدمه این گزارش آمده که آنها برای اولین بار برای تجزیه و تحلیل داده های ثانویه که به طور کلی در دسترس عموم نیستند، فراتر از گزارش های منتشر شده اقدام کرده اند. این گزارش دارای بیش از ۶۰۰ پاورقی ، ارجاع به بیش از ۲۹۴ گزارش و منابع داده منحصر به فرد و مشارکت بیش از ۱۰۰ نفر کارشناس و متخصص است. در سراسر گزارش، سازمان هایی را که روی راه حل ها کار می کنند، برجسته شده اند و توصیه های سیاستی منتخب از محققان و سازمان های برجسته را ارائه داده شده است. این امر به اعتقاد تهیه کنندگان این گزارش، به بینش جمعی آنها در مورد زندگی در تورنتو ارزش قابل توجهی می بخشد و توانایی آنها را برای تمرکز بر حیاتی ترین مسائل شهر افزایش می دهد.
به طور خلاصه می توان گفت که در سال۲۰۲۰ -۲۰۱۹ رشد سریع جمعیت تورنتو ۷۷۰۰۰ نفر افزایش یافته است که این رشد به اندازه چهار شهر در ایالات متحده است. این موضوع نشان می دهد که سال به سال ، تورنتو مقصد بی نظیری را برای تازه واردان از نقاط دیگر کانادا و سراسر جهان فراهم آورده است. همچنین سهم اقتصادی تورنتو نیز در حال گسترش است. بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ ، تولید ناخالص داخلی شهر سالانه ۳٫۲ درصد افزایش یافته که نماینگر آن است که تقریباً دو برابر سرعت ملی (۱٫۸) می باشد. نرخ بیکاری به پایین ترین سطح خود از سال ۱۹۹۰ رسیده است و از ۱۰٫۴ درصد در سپتامبر ۲۰۱۴ به ۶٫۱ درصد تا ژوئن ۲۰۱۹ کاهش یافته است. بنابراین تورنتو در حال چرخش است. اما مشارکت در داستان رشد تورنتو چقدر گسترده است؟ وقتی اعداد را دقیق تر بررسی می کنیم ، الگوی عمیقی از سوء توزیع خدمات را مشاهده می شود. با وجود تصویری که از گذشته این شهر وجود دارد، نشان می دهد که شهر تورنتو برای همه کار نمی کند. درحقیقت ، برای اکثریت رو به رشد، زندگی در شهر مبارزه جدی ای را ایجاد می کند و خطوط روند نشان می دهد که اوضاع بدتر از قبل شده است.
با وجود انتشار گزارش های رسمی از طرف شهرداریها و شورای شهر از عملکرد خود، بنظر می رسد که شهرهای بزرگ ما به خصوص تهران با توجه به تغییر مدیریت شهری حداقل چهارساله آن نیاز به ارایه تصویری از کیفیت زندگی و سلامت کلی شهر یا محله های آن به طور سالانه و مقایسه ای از طرف یک نهاد مستقل و غیر دولتی به عنوان «دیدبان تهران» به عنوان بازوی موثری برای مدیریت شهری دارد تا روندها و مسائل موثر بر کیفیت زندگی در شهر را از جهات مختلف کمی و کیفی ارایه دهد و به عنوان ابزاری برای بهبود درک موفقیت ها و مباحث مهم در مناطق شهری برای تغییر و مشوق موثری برای تصمیم گیری شورای شهر و مدیریت شهری مورد استفاده قرار گیرد. در صورت تحقق این امر این گزارش باید در اختیار عموم و همچنین مدیریت شهری قرار گیرد. البته برای تحقق این مهم نهادهای مدنی غیر دولتی، انجمن های تخصصی و صاحب نظران مسایل شهری، دانشگاهها باید باهم همکاری نزدیک داشته باشند. برای شروع لازم نیست همه شاخص های کیفیت زندگی در شهر مورد سنجش قرار گیرد، بلکه با چند عامل کلیدی مهم می توان شروع و در سالهای آتی عوامل بیشتری را به لیست افزود.
[۱] -http://www.abershahr.com/torontos-vital-signs/
[۲] -Toronto’s Vital Signs Report
