تنفس هفت‌تیر

ارسال شده در توسط معینی
عابرشهر | AberShahr > شهر > تنفس هفت‌تیر

مدیران و کارشناسان شهری در گفت‌و‌گو با همشهری از سرنوشت میدان هفت‌تیر تهران پس از جمع‌آوری کارگاه‌های عمرانی غیرفعال می‌گویند

لینک مصاحبه من در همشهری

تنفس هفت‌تیر

پریسا امیرقاسم‌خانی/خبر‌نگار

بعد از گذشت حدود 2دهه از وجود کارگاه‌های غیرفعال در میدان هفت‌تیر، یکی از مرکزی‌ترین میدان‌های شهر، دستور جمع‌آوری کارگاه‌ها که هر روز کنار نمای ساختمان‌ها و هجوم خودروهای ریز و درشت، مانند زخم در چشم شهروندان فرو‌می‌رفت و آرامش و سیمای شهر را به هم می‌ریخت، توسط مدیریت جدید شهری داده شد. این کار در راستای سیاست افزایش قلمرو عمومی و به‌عنوان یکی از مصادیق عدالت در شهر انجام شده ‌است. اکنون نگاه شهروندان به میدان هفت‌تیر با فضای حدود 35هزار مترمربع در اطراف خیره مانده‌است. آیا می‌توان امیدوار بود به‌زودی میدان هفت‌تیر به فضایی همگانی و مرکزی برای تنفس شهری و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی تبدیل شود؟

میدان 25شهریور
میدان هفت‌تیر در مرکز شهر یکی از میدان‌های مهم تهران است که دروازه ورود به بازار و تهران قدیم به شمار می‌رود و شرق و غرب و شمال و جنوب تهران را به هم وصل می‌کند.
به علاوه محل تردد مردم به شمار می‌رود. تا قبل از دهه‌60 این میدان به نام 25شهریور، سالروز حکومت وقت خوانده می‌شد و طی سال‌ها مراکز فرهنگی و تاریخی مانند موزه عکاسخانه و هتل دیموند یا مراکز شاخص مانند بیمارستان مادران اطراف آن قرار داشت.
بعد از دهه60 به‌علت حادثه بمبگذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیر 1360 نام میدان به هفت‌تیر تغییر پیدا کرد و در دهه‌های بعدی با گسترش شهر تهران در معرض افزایش جمعیت قرار گرفت و ساختمان‌های تجاری و اداری و مراکز خرید اطراف آن شکل گرفتند. در دهه‌های اخیر میدان هفت‌تیر به‌عنوان یکی از شلوغ‌ترین میدان‌های شهر شناخته شده‌است؛ میدانی که در آن خودرو بر آدم پیشی می‌گیرد و صدایی جز بوق خودروها و ترافیک و دود در آن نمی‌پیچد…

درانتظار طرح جدید میدان هفت‌تیر
افشین حبیب‌زاده، رئیس کمیته عمران شورای شهر

کارگاه‌های موجود در میدان هفت‌تیر مربوط به ایجاد خط6 مترو‌ بودند که وظایفشان به پایان رسیده ‌بود. قرار بود کارگاه‌ها جمع‌آوری شوند، ولی به‌علت اختلافات بین کارفرما و پیمانکار این کار به درازا کشید. اکنون مدیریت شهری جدید به‌علت ایجاد سیمای زشت شهری توسط کارگاه‌ها در میدان، دستور جمع‌آوری آن را داده است، ولی بعد از جمع‌آوری هنوز طرح مشخصی اعلام نشده‌است.

فضایی‌ برای حضور مردم
حسن خلیل‌آبادی، رئیـس کمیتـه میــراث فرهنگی و گردشگری شورای شهر

در تهران اجرای پروژه‌های متنوع شهری و ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه، سکونت مردم را دچار مشکل کرده است و وجود ملزومات این پروژه‌ها مانند کارگاه‌ها، سیمای شهر را از بین می‌برد و آرامش را از مردم می‌گیرد؛ در هفت‌تیر این اتفاق افتاده بود. اکنون با برداشتن کارگاه‌ها می‌توان فضاهای فرهنگی و اجتماعی در میدان و فرصتی برای حضور مردم ایجاد کرد. پیشنهادهایی مانند پیاده‌راه، بازارچه‌های فصلی یا گردشگری شبانه می‌تواند این میدان را به فضایی برای استفاده عموم شهروندان تبدیل کند.

میدان وعده‌گاهی
مهرداد مال‌عزیزی، کارشناس شهرسازی


میدان هفت‌تیر مدت‌ها‌ست که دیگر به‌عنوان میدان در ذهن شهروندان تجسم نمی‌شود، بلکه به‌عنوان یک کارگاه است؛ درحالی‌که این میدان به‌علت برخورداری از ویژگی مرکزیت اتصال شرق و غرب و شمال و جنوب و وجود ایستگاه مترو می‌تواند به‌عنوان یک میدان وعده‌گاهی در شهر مطرح شود و ایده با‌شکوهی در آن اجرا شود که ساخت‌وساز رخ ندهد و طراحی افقی و بدنه‌ای هم‌سنخ و سازگار با میدان در چهار‌طرف آن با یک المان هویتی مانند طاق نصرت ایجاد شود تا به محلی برای عبور آدم‌ها و پیاده‌راه و تجمعات فرهنگی و مردمی تبدیل شود.

​​​​​​توقف خودروها 
محمدمهدی معینی، پژوهشگر شهری


میدان‌های شهری در حقیقت پلازاهای شهری یا فضاهای همگانی هستند که در آن پیاده بر سواره ارجحیت دارد. اکنون متأسفانه اغلب میدان‌های تهران به گره‌های کور ترافیکی تبدیل شده‌اند که بیشتر حالت فلکه دارند. تغییر این گره‌های کور ترافیکی به پلازاهای شهری دشوار است. البته غیرممکن هم نیست. به‌عنوان مثال، میدان نقش جهان اصفهان یک پلازای شهری در ایران است که در گذشته به‌عنوان میدان ترافیکی تعریف می‌شد، ولی وقتی حرکت ماشین را در آن متوقف کردند، پلازای شهری شکل گرفت. به علاوه، یکی از ویژگی‌های پلازای شهری، زنده و فعال‌بودن آن است که هفت‌تیر از این ویژگی برخوردار است، ولی آزادی ندارد و دچار گره کور ترافیکی شده است. می‌توان با پیاده‌راه‌سازی و توقف حرکت خودروها، این گره را باز کرد تا پلازای شهری شکل بگیرد.

معینی
smmoeini@gmail.com
سلام، به عابر-شهر خوش آمدید. اینجا وبگاه شخصی سید محمد مهدی معینی فارغ التحصیل دکترای شهرسازی با گرایش برنامه ریزی شهری از دانشگاه نیوکاسل-انگلستان است. تحصیل و زندگی در شهرهای اروپایی و آمریکای شمالی همراه با بیش از 30سال سابقه کار اجرایی و پژوهشی در مدیریت شهر تهران تجربه ای بس گرانقدر است که امیدوارم بتوانم از این طریق حاصل آنرا به دیگران انتقال دهم.