واژه Placemaking در سالهای اخیر در بسیاری از متون و مقاله های شهرسازی بکار برده می شود. گرچه معادل فارسی آنرا من تاکون ندیده ام، اما می شود به ایجاد ، ساخت و بهبود مکانهای عمومی نظیر خیابان ها، پیاده رو ها، پارک ها، ساختمان ها و دیگر فضاهای عمومی که مورد استفاده همگانی قرار می گیرد، نسبت داد. در چند دهه گذشته شهرهای زیادی در دنیا در پی ایجاد و بهبود این فضاها برآمده و شناسایی این مکانها از طرف مردم و درخواست آنها از مدیریت شهری موضوعی است که بسیاری از سازمانهای غیر انتفاعینظیر”پروژه برای فضای عمومی”[1] از طریق مردم آنرا دنبال می کنند .
Placemaking به اعتقاد شورای برنامه ریزی متروپولیتن شیکاگو ” یک ایده فراگیر و یک ابزار برای بهبود یک محله، شهر و یا منطقه می باشد. این پتانسیل را دارد که به یکی از ایده های تحول این قرن تبدیل شود”.
فضا یک مکان ساده نیست. (Placemaking) قانون ایجاد مکان های بزرگ است. مکان های بزرگ با به اشتراک گذاشتن چهار ویژگی امنیت ، دسترسی آسان ، تمیزی و جذابیت و مملو از فعالیت های سرگرم کننده به عنوان مکانی برای جذب مردم بویژه پیادگان که به عنوان یک محرک توسعه اقتصادی عمل می کنند. بشمار می آیند. این مکانها تاثیر زیادی بر افزایش کیفیت زندگی شهروندان داشته و به عنوان یک مکان که حافظه جمعی مردم را بدنبال خود داشته، موجب افتخار جامعه و شهر می باشد.
مفاهیم پشت Placemaking سرچشمه گرفته از متفکرینی نظیر جین جیکوبز و ویلیام وایت در دهه 1960 است که با ارائه ایده های نو در مورد طراحی شهر و و ایجاد مکانهای مهم ارائه شد. چشم اندازها اغلب نقش مهمی را در فرایند طراحی شهری ایفاء می کند این مکانها تنها برای خرید یا حرکت اتومبیل ها نبوده بلکه کار خود را بر اهمیت محله های پر جنب و جوش و دعوت مردم برای حضور در فضاهای عمومی متمرکز نموده اند. ایده معروف مالکیت شهروندان برخیابان ها و “چشمان ناظردر خیابان” جین جیکوبز و تاکید بر عناصر ضروری برای ایجاد زندگی اجتماعی در فضاهای عمومی ویلیام وایت دو نمونه بارز از این طرز تلقی می باشد. بدین ترتیب واژه Placemaking از سال 1970میلادی توسط معماران و برنامه ریزان برای توصیف فرایند ایجاد میدانها، پلازاها، پارکها، خیابانها ، پیاده روها و آبنما که مردم به خصوص پیادگان را جذب میکند و برایشان لذت بخش یا جالب است، بکار می رود. Placemaking را می توان همچنین به منظور بهبود همه فضاهای که شامل مکان های حضور و جمع شدن آنها در جامعه نظیر خیابان ها، پیاده رو ها، پارک ها، ساختمان ها، و دیگر فضاهای عمومی که مورد استفاده همگانی قرار می گیرد، بشمار آورد. فضاهایی که تعامل بیشتری میان مردم برای دعوت و پرورش سالم، اجتماعی، و اقتصادی قابل دوام جوامع بوجود می اورد.
Placemaking سرمایه و دارایی یک جامعه محلی، الهام بخش و بالقوه جهت ایجاد فضاهای عمومی است که سلامت ، شادی و رفاه اقتصادی مردم شهر را تامین می کند. اماPlacemaking نه فقط عمل ایجاد یا تثبیت یک فضا است، بلکه فرایندی است که به ایجاد وترویج حیاتی مقاصد عمومی از مکان هاییکه در آن مردم احساس قوی در جوامع خود و تعهد به ساختن چیزهای بهتر دارند، کمک می کند. بنابراین می توان Placemaking را رویکردی مردم محور ( مشارکتی ) برای برنامه ریزی، طراحی و مدیریت فضاهای عمومی به حساب آورد تا با مشارکت مردم برای کشف نیازها و آرمانهای آنها به یک فضای خاص برنامه ریزی گردد. به عبارت ساده این فرایند شامل نگاه کردن، گوش دادن و پرسش از مردمی است که در جاییکه زندگی ،کار یا تفریح می کنند، می باشد. سپس این اطلاعات مورد استفاده برنامه ریزان و طراحان شهری قرار می گیرد تا برای ایجاد یک چشم انداز مشترک برای آن محل مورد استفاده قرار گیرد. چشم انداز تکامل را در پیاده سازی استراتژی می تواند به سرعت، شروع و با پیشرفت در مقیاس کوچک انجام شود و بلافاصله می تواند منافع آنرا به فضاهای عمومی و افرادی که از آنها استفاده می کنند، توسعه یابد.
[1] -Project for Public Spaces (PPS)
