ارزش فرهنگی- هویتی جماران فراتر از یک‌محله است
چیزی که باعث حفظ محله‌های قدیمی می‌شود «نگاه هویتی» است. با این نگاه محله جماران ارزش فرهنگی، اجتماعی و تاریخی دارد و برای جلوگیری از تخریب آن نباید یک طبقه هم به خانه‌های قدیمی اضافه کنیم. ارزش تاریخی لزوما به معنی قدیمی بودن نیست، بلکه باید ساختمان‌هایی که به‌دلیل سکونت چهره‌های مشهور یا وقوع حوادث تاریخی شناخته‌شده‌اند، برای حفظ فرهنگ اجتماعی باقی بمانند.
در شهرهای توسعه‌یافته هم این تلاش برای حفظ محله‌ها را می‌بینیم؛ مثلا در محله‌های تاریخی به هیچ‌وجه نمی‌توان نمای قدیمی ساختمان را عوض کرد یا به طبقات آنها اضافه کرد. در منطقه سوهو لندن تعداد زیادی رستوران و کافه وجود دارد که مورد بازدید گردشگران و خود مردم لندن قرار داشت. بعد از شیوع کرونا لازم بود که فاصله‌گذاری اجتماعی در این محدوده رعایت شود، اما تراکم مغازه‌ها زیاد بود؛ بنابراین تصمیم گرفته شد که به جای تعطیل کردن مغازه‌ها، معبر را به روی خودرو‌ها مسدود کنند تا فضای بیشتری از خیابان نصیب عابران شود، اما هویت گردشگری محله در نتیجه باز بودن رستوران‌ها باقی بماند. شهروندان هم این را می‌پذیرند؛ زیرا بار‌ها اتفاق افتاده است که برای حفظ هویت یک محله از فعالیت دیگری صرف‌نظر شود. در مناطق مرکزی پاریس یا محله‌هایی که مخصوص فعالیت‌های هنری است هم می‌شود این تغییرات را دید.
منطقه جماران در تاریخ انقلاب نقش دارد و باید این را مورد توجه قرار داد، ولی این نگاه باید به تمامی مناطق واجد ارزش شهر هم تسری پیدا کند و نباید فقط به یکجا معطوف شود. مناطقی از تهران در گذشته آماج ساخت‌وساز بی‌رویه قرار گرفتند و کار به جایی رسید که درون بافت مسکونی مجتمع‌های تجاری بزرگ و برج‌های بلند ساخته شد. اکنون کسانی که مجوز این اقدامات را دادند، نمی‌توانند از موضوع حفاظت از محلات صحبت کنند.
زمانی در فرهنگ عامه ما و حتی فرهنگ شهرسازی این سؤال مطرح بود که معنی «میراث» چیست؛ زیرا میراث را محدود به ساختمان‌های تاریخی مربوط به قرن‌های گذشته می‌دانستیم، اما این دیدگاه اکنون تغییر کرده است و اصطلاح میراث به عناصر فرهنگ و اجتماعی شهر هم اطلاق می‌شود. در سال‌های گذشته و زمانی که یک مؤسسه فرانسوی از سوی شهرداری پاریس به تهران آمده بود و از مناطق ما بازدید می‌کرد، نخستین چیزی که در خیابان ولیعصر به‌عنوان میراث ثبت کردند درختان چنار و نهر‌های آب آن بود.
موضوع دیگری که در حفظ محلات مطرح می‌شود، مسئله ساکنان قدیمی است. زمان ماندگاری در محله‌های شهری بسیار کم شده است. قبلا خانواده‌هایی که در یک محله زندگی می‌کردند، آنقدر به آنجا وابسته بودند که چند نسل در آن اقامت داشتند. الان مطالعاتی انجام شده است که نشان می‌دهد در برخی از مناطق میزان ماندگاری به ۲سال رسیده است. این در میزان حس تعلق به مکان مؤثر است. اگر نگاهمان نگاه عام به شهر باشد و درصورتی که مشارکت مردمی را هم داشته باشیم برای حفظ محلات توفیق خواهیم داشت. مردم ایران جایی در فرانسه که امام به‌مدت چند‌ماه در آن زندگی کرده‌اند را ندیده‌اند، اما نوفل‌لوشاتو را می‌شناسند. با این وصف «جماران» یک خاطره ملی از وقایعی است که در ذهن ملت ایران باقی‌مانده و نمی‌شود آن را فقط یک محله شمال شهر به‌حساب آورد.
