ساماندهی خیابان "جورج سیدنی" - عابرشهر

خیابان “جورج سیدنی”[1]

مقدمه:

ایده تبدیل بخش هایی از خیابان جورج به یک خیابان دوستدار پیاده را گرچه برخی کارشناسان یک ایده منحصر به فرد نمی دانند اما به اعتقاد بسیاری از آن جهت که به اقتصاد محلی و جذب گردشگران کمک بسیاری نموده است بسیار تحسین برانگیز و جذاب می دانند. خیابان جورج به عنوان یک خیابان سلامت و پیاده محور از بزرگ ترین دگرگونی هایی است که تاکنون سیدنی به خود دیده است. باز طراحی خیابان جورج سیدنی به دلیل قرارگیری در مرکز شهر و بعد تاریخی و نقش هویتی آن در ذهن شهروندان از مهمترین خیابان های سیدنی به شمار می رود. بدین جهت طرح جامع ساماندهی خیابان در دستور کار مدیریت شهری سیدنی قرار گرفت. شهر سیدنی به عنوان یکی از الگوهای شهر پایدار در 2030 با سیاست ایجاد شهری برای پیاده روی و دوچرخه سواری انتخاب گردید و خیابان جورج در قلب مرکزی گردشگری و تاریخی شهر به عنوان یکی از کلیدی ترین کریدورهای حمل و نقل عمومی نقشی مهم در تحقق این سیاست دارد. در برنامه ریزی بلندمدت مالی، مبلغ 220 میلیون دلار برای تبدیل این خیابان به خیابان برتر پیاده و نیز ایجاد فضاهای عمومی دعوت کننده مکان هایی که مردم می خواهند در آن زندگی، تفریح ، خرید، بازدید و فعالیت تجاری انجام دهند درنظرگرفته شده است. همچنین در پاسخ به افزایش ازدحام و شلوغی تردد اتوبوس ها در مرکز اداری-تجاری شهر، پروژه خط ریلی سبک به طول 12 کیلومتر با 19 ایستگاه توسط شورای شهر مصوب و به شهرداری سیدنی برای اجرای آن ماموریت داده شد. اجرای این پروژه در مجموع نزدیک به سه میلیارد دلار هزینه در بر داشته است.

معرفی

خیابان جورج، قدیمی‌ترین و اولین خیابان کشور استرالیا و یکی از معروف‌ترین خیابان‌های سیدنی است که از ایستگاه مرکزی شروع شده و تا بندر سیدنی در اسکله مدور [2] امتداد دارد. این خیابان امروزه به یکی از مهم‌ترین معابر شهر تبدیل شده است. ساختمان‌های بلند اداری، فروشگاه‌ها، بناهای تاریخی متعدد و مکان های پرجاذبه ای چون اپرا هاوس سیدنی ،هاربر بریج[3] و ساختمان ملکه ویکتوریا در این خیابان قرار گرفته‌اند. جرج استریت را می‌توان یکی از مهم‌ترین خیابان‌های تجاری و مراکز خرید شهر نیز نامید.(www.cityofsydney.nsw.gov.au)

سابقه

خیابان جورج اولین خیابان در استرالیا بوده و از مجموعه زمین های خلیج سیدنی است که در ابتدا به صورت مسیری در حاشیه رود میان پادگان محکومان و تفنگداران دریایی، دماغه صخره های غربی خلیج را به کوره های آجری در محل ایستگاه مرکزی امروزی متصل می کرد. نام این خیابان از جورج سوم، پادشاه بریتانیا برگرفته شده است و در 1810م توسط فرماندار شهر، لشلان مک کوایر به خیابان اطلاق شد. این خیابان به دلیل قرارگیری در مرکز شهر و بعد تاریخی آن محلی است که در طول تاریخ، تجمعات و تظاهرات مردمی در آن جا صورت می گرفته است و اکنون نیز این ویژگی تداوم دارد و نقشی هویتی در ذهن شهروندان پیدا کرده است. در سال 1899م، راه اندازی سیستم تراموای برقی از خیابان جورج به خیابان هریس[4] سبب کاهش استفاده از اسب گردید. پس از آن در سال 1959 اتوبوس دیزلی جایگزین تراموا گردید. امروزه هنوز بیشترین عبورومرور اتوبوس از این خیابان صورت می گیرد.(حجتی، 1390)

مشخصات پروژه

طی دوره 1997-1999، طرح جامع ساماندهی خیابان در دستور کار قرار گرفت. مطابق با این طرح مرحله اول شامل شناسایی مشکلات خیابان بود. ازجمله موارد شناسایی شده می توان به پیاده روهای باریک و شلوغ، کف سازی نامناسب، عدم وجود وحدت بصری، عدم وجود تسهیلات مربوط به عابران پیاده اشاره نمود. در مرحله دوم، اقدام به بازسازی خیابان شد. ازجمله اقدامات در این زمان، حذف حایل های وسط خیابان، جابجایی چراغ های راهنمایی و تعیین خطوط ترافیک موقت و دیگر علائم خیابانی، نصب موانع متحرک بین راه سواره و پیاده پس از تعریض پیاده رو تا 2.5متر، جدول بندی و کف سازی جدید می باشد.(حجتی، 1390)

در مرحله نهایی، جابجایی خدمات موجود و راه اندازی خدمات جدید، آماده سازی مکان طرح برای بازسازی پیاده روها، کف سازی بااستفاده از سنگ های آبی رنگ و قراردادن جداول گرانیتی برای هدایت آب های سطحی درکنار خیابان، نصب مجموعه ای مبلمان هماهنگ در خیابان، انتخاب نوع خاصی از درخت که دربرابر آلودگی مقاوم است و به منظور حس وحدت بخشی به خیابان در اطراف آن کاشته شد صورت گرفت. به طور کلی استراتژی این خیابان درجهت تنظیم چشم اندازی است که خیابانی با کاشت خطی درخت همراه با مکان هایی برای نشستن عموم و نورپردازی و هنرهای عمومی جدید را شامل می شود. راهروهای دسترسی به ساختمان ها نگه داری می شود و جاده های سفری شرق و غرب به روی ماشین باز خواهد ماند. وسایل نقلیه جهت تحویل گیری ها و خدمات تاکسی در هیلتون به همان شیوه نرمال سابق در طول خیابان جورج حرکت خواهند کرد.

شهر سیدنی به عنوان یکی از الگوهای شهر پایدار در 2030م [5]با سیاست ایجاد شهری برای پیاده روی و دوچرخه سواری انتخاب گردید و خیابان جورج در قلب مرکزی گردشگری و تاریخی شهر به عنوان یکی از کلیدی ترین کریدورهای حمل و نقل عمومی نقشی مهم در تحقق این سیاست دارد. در برنامه ریزی بلندمدت مالی، مبلغ 220 میلیون دلار برای تبدیل این خیابان به خیابان برتر پیاده و نیز ایجاد فضاهای عمومی دعوت کننده مکان هایی که مردم می خواهند در آن زندگی کنند، خرید کنند، بازدید کنند و فعالیت تجاری انجام دهند درنظرگرفته شده است.( www.cityofsydney.nsw.gov.au)

تاکید بر پیاده مداری در خیابان جورج

“بخشی از خیابان جورج سیدنی به روی پیاده باز می شود.”( George Street Transformation،2011) مطابق با این تصمیم و در پاسخ به افزایش ازدحام و شلوغی اتوبوس ها در مرکز اداری-تجاری[6] شهر، پروژه خط ریلی سبک[7]، در 13دسامبر2012 توسط شواری شهر سیدنی[8] طرح گردید. این پروژه، مسیری به طول 12 کیلومتر با 19 ایستگاه است و در دو بخش ابتدایی خیابان و بخش مرکزی تجاری برای عابران پیاده راه اندازی گردید.( Sydney’s Light Rail Future،2012)

نوار “دوستدار پیاده”[9] میان خیابان های کینگ و پارک[10] اولین قسمت پروژه خط ریلی سبک در طول استخوان بندی اصلی مرکز اداری-تجاری است که اقدامات ساخت و ساز آن تکمیل گردید. نوار خرید[11] نیز در اواخر 2015 به روی حمل و نقل موتوری بسته شد. ازجمله سایر اقدامات در این پروژه می توان به کاشت درخت در بخش های جدید و طراحی محل نشستن در هر طرف از خیابان اشاره نمود.( www.smh.com.au)

بررسی طرح های پیشین و مرتبط با خیابان جورج

اصول طراحی در خیابان جورج سیدنی: استراتژی ها و کانسپت هایی جهت ارتقا عرصه عمومی در پروژه خط ریلی سبک،(George Street Concept Design،2013)

ارزیابی پروژه

خیابان جورج یکی از بزرگ ترین دگرگونی هایی است که تاکنون سیدنی به خود دیده است. ایده تبدیل بخش هایی از خیابان جورج به یک خیابان دوستدار پیاده یک ایده عالی بوده است. مطابق با دیدگاه های مختلف درباره اجرای پروژه، توافق عمومی بر سر آن است که این پروژه در بلندمدت ارزش افزونی خواهد داشت. همچنین این تغییرات، خیابان جورج را برای گردشگران جذاب تر نموده است. پروژه خط ریلی سبک در مواردی هم با انتقاد روبرو بوده است. افزایش طول مدت اجرای طرح و درنتیجه افزایش سر و صدا و گرد و غبار ناشی از ساخت و ساز، میزان خرید و فروش را کاسته و منجر به نارضایتی بسیاری از خرده فروشان حاشیه خیابان شده است.( www.smh.com.au)

منابع:

حجتی، ریحانه(1390).پیاده راه بازیگر توسعه پایدار، مروری بر طرح پیاده سازی خیابان جورج سیدنی، ویژه نامه زندگی پیاده در تجربه های جهانی.
“George Street Transformation”.(2011). City of Sydney.
“Sydney’s Light Rail Future”.(2012). Transport for New South Wales. pp. 15, 24.
“George Street Concept Design”.(2013).Gehl Architects Urban Quality Consultant.
cityofsydney.nsw.gov.au/vision/changing-urban-precincts/city-transformation/george-street
smh.com.au/national/nsw/with-a-new-look-sydneys-george-street-starts-to-open-to-pedestrians-20171205-gzyrel.html